Wat gebeurt er als je in een gewone, kleine vmbo school in Amsterdam Zuidoost een bibliotheek inricht in een open ruimte zonder muren en zonder deuren, waarbij je als gebruiker of passant het gevoel krijgt dat het je uitnodigt om even te komen grasduinen, om kennis te komen maken met boeken en waarbij van je verwacht wordt dat je het spannendste, leukste boek ook echt meeneemt naar huis? En dan zonder leenpasjes, strenge blikken bij terugbrengen omdat je te laat bent, zonder boetes, zonder aanwijzingen hoe je moet zoeken en zonder bordjes met stilte en ….
Sinds januari van dit jaar is Bindelmeer College de eerste Biblio TakeAway aan het inrichten. Wat is dat? Alles wat hier boven staat. Boeken en boeken lezen moet in onze optiek uitdagend en drempelloos zijn en leiden tot iets dat je nog niet kent. Er moeten dus vooral geen belemmering zijn, maar wel een uitnodiging, want belemmeringen kom je als vmbo-leerling al genoeg tegen en uitnodigend is Zuidoost in algemene zin voor een jongere al lang niet meer.
En leest u het goed: de eerste? Komen er dan nog meer?
Wat ons betreft wel. In plaats van 1 schoolbibliotheek willen we ten minste drie Biblio TakeAway’s in school hebben. Leeshoekjes op lespleinen en open ruimtes waar je kan komen om te lezen en waar je kennis kan maken met al het goede dat boeken je kunnen brengen. En waarbij je overal zonder gedoe het boek dat je net zo interessant vond gewoon in je tas kan stoppen omdat je het uit wilt lezen. En als je het dan echt heel leuk vindt en het eigenlijk wel wilt houden? Dan kan dat.
Leerlingen kennis laten maken met de Biblio TakeAway
Waarom doen we dit? Omdat boeken thuis bij onze leerlingen moeten belanden en daar vooral moeten blijven, zolang ze nog op waarde worden geschat. De rijkdom thuis aan boeken en daarmee aan kennis die bij mensen in veel stadsdelen in Amsterdam als normaal wordt gezien, die rijkdom kan ook in Zuidoost ontstaan. En wie weet nodigt dit initiatief ook nog eens uit tot leerling- en ouderparticipatie en leidt dit zelfs spontaan tot leesclubs?
Over het effect van ons initiatief gesproken: de dag dat we de Biblio TakeAway voorzichtigjes gingen inrichten begonnen leerlingen gelijk tussen de boeken te neuzen en binnen vijf dagen hadden we de eerste drie leerlingen die zelf over een leesclub begonnen.
Maar hoe betalen jullie dat dan hoor ik al mensen zeggen. Tja, dat is wel een uitdaging. Er is geen subsidieverlener die hier geld voor geeft, ze zijn niet gek. Boeken zonder controle en zonder verdere bemoeienis gratis weggeven. Nee, dat kan zo maar niet in Nederland!
We betalen het dus voorlopig uit eigen zak (en dus ook niet van onderwijsgelden, maar gewoon uit eigen bijdrage). Hopelijk lezen veel mensen dit en willen ze ook bijdragen. In landen in Europa zijn dit soort initiatieven al langer bekend. In Italië is in veel dorpen de inwisselbibliotheek heel normaal. Je pakt en brengt boeken al naar je zelf wilt en nooit is daar een tekort aan boeken. Wonderlijk maar waar, blijkt de kwaliteit van het boekenbestand daar alleen maar gedurende de tijd beter te worden.
Moet in Zuidoost toch ook kunnen?
Kees Buijtelaar
